Bilimsel-İlmi bilgi kaynakları nelerdir?
Bilimsel bilgi, bilimsel yöntemler ile elde edilen bilgidir. Bilimsel yöntem akıl, deney ve gözleme dayalıdır. Bir bilginin bilimsel olmasının ölçütü yöntemsel olmasıdır.
Bu kaynaklar, güvenilebilir bilgi kaynakları olup, bunlara; nesnel bilgi kaynakları da diyebiliriz. Bu kaynaklar, herkes tarafından kabul edilir ispatlanabilirlerdir. Aksini iddia eden kişilerin tezlerini çürütebiliyorsak, bulunduğumuz bilgi kaynağı güvenilirdir.
İslam’da bilginin kaynakları olarak ilk öğretinin akla hitabı olan “oku” emrinin bir hikmeti vardır. Mesela oku kavramı ile akla hitap olunmasaydı, doğrudan haber-bilgi kaynağı olarak vahye kulak verilsin denseydi. insanlar, peygamberlerin ölümünden sonra nasıl hareket edeceklerini bilemezlerdi. Ama “Oku!” emrinin akla dayalı bir şey olduğu düşünüldüğünde, insanın geçmişe dair (Peygamberlerin hayatları ve emirleri) hakkında bilgi edinmek için kaynakların incelenmesinde akıl ile hareket ederek yaşamına nasıl yön vermesi gerektiği hakkında daha somut bilgilere sahip olabilir. Aynı zamanda İslam dinine gönderilen Kur’an-ı Kerim’i okurken anlamak için de bilgi kaynağı olarak akla yani düşünmeye ihtiyaç vardır. Aynı şekilde ilmi bilgi içinde yine akıl, ne tür bilgilere ihtiyacı olduğunu belirler ve bilgiyi bu ihtiyaca göre tasnif eder.
Blimsel bilgi-ilmi bilgi kaynakları birincil ve ikincil olmak üzere iki gruba ayırabiliriz.
Birincil Kaynaklar (Geçerli bilimsel ve teknik bilgiyi kendisinde bulunduran kaynaklar) :
•Kitaplar
•El Kitapları
•Özgün Makale Dergileri -Süreli Yayınlar
•Konferans Sunumları
•Bilimsel Raporlar
•Ön Baskılar
•Patentler
•Tezler
•İnternet Kaynakları (Bilimsel bilgi kaynağı sosyal ağ üzerinde ise bu sitenin devlet veya ağ bağlantı uzmanları tarafından onaylanmış olmalıdır.)
İkincil Kaynaklar (Birincil kaynaklardaki bilgiye ulaşmada yol gösterici-danışma kaynakları) :
•Kütüphane Katalogları
•Bibliyografik veri tabanları
•Bilimsel Veri Tabanları
•Basılı veya Elektronik Yayınlar (Kasetler, DVD’le, CD’ler, Mikrofilmler)
•Ansiklopediler
•Sözlükler
•Dizinler-İndeks
•Yıllıklar
•Rehberler-Klavuzlar
•Tanıtımlar-Broşürler
•Güncel Duyuru Kaynakları
•İnternet Kaynakları
Günümüzde İnternet kaynakları çok önem arz ettiğinden bu konuda ayrı bir yazı hazırlamak icap etmektedir.
M.Kutlu Aytuğ