Kitap, dergi vs. yayınlar, ilaç veya zehir niteliğinde müsbet veya menfi bilgiler ihtiva eden yazılı ve resimli kağıt desteleridir.

Diğer bir ifadeyle kitab, dergi v.s. yayınlar, insanların ufkunu aydınlatıp genişleten ya da ufku daraltıp karartan bilgiler ihtiva eden yazılı, çizili, resimli öğrenme vasıtalarıdır.

Öyle ki bu yayınlar, insanın kurtuluşunu sağlayan ya da insanı felakete götüren birer kuvvet kaynağıdır, da denilebilir.

Kısacası kitab, dergi v.s. yayınlar, faydası olduğu kadar za­rarları da olan bir metadır. Faydalı kitaplar, insanlara iyi ve mükemmel olmayı öğreten, insanlığın madden ve manen terakki etmesine sebep olan yayınlardır. Genelde ilmi ve dini mahiyette olan kitaplar ve dergiler faydalı olup, mukaddesat, vatan ve millet sevgisini artırır. Ayrıca in­sanlara, doğru ölçme yollarını (izanlı olmayı) ve dünya ni­metlerinden istifade etme yollarını öğretir. Ayrıca mesleğin gelişmesine, insanın kariyer sahibi olmasına katkı sağlar.

Geniş düşünmek gerekirse maddi ve manevi ih­tiyaçlarımızı karşılama yanında maddi ve manevi has­talıklardan kurtulma yollarını gösteren kitap, dergi v.s yayınları; iyi ve faydalı olarak kabul etmek gerekir.

Zararlı kitap, dergi v.s yayınlara gelince, bunlar değişik dozda, insan üzerinde etkili (nefisleri aldatıcı) metalar olup, bunların bir kısmının menfi etkisi az, diğer bir kıs­mının ise menfi etkisi daha uzun süreli veya devamlı- kalıcı olduğu görülür. Kısacası her zaman ve her yerde, bay­gınlıktan tutun; belirli bir süreye kadar uyuşukluk ve sersemlik veren yayınlar olduğu gibi uzun süre menfi etkide bulunan, hatta insan şahsiyetini ebediyyen kaybettiren zararlı yayınlar da vardır. Örneğin; seküler hayata özendirici İdeolojik kitaplar, insanları hayat boyu etkilemekte; hayal mahsülü kurgulanmış, çok kötü ve az kötü insan hayatını konu alan macera romanları ve hikayeler ise insanları geçici bir sure de olsa olumsuz yönde etkilemektedir. Böylesi kitapların yakılması veya kanunla yasaklanması da, elbette bir korunma tedbiri değildir. Bu konuda yapılacak iş, değişik vasıtalarla toplumun uyarılmasıdır. Ki en etkin tedbir, örneklemeye gidilmeksizin, bu tür yayınların zararları; iyi ve faydalı perodik yayınlarla anlatılmasıdır.

Öte taraftan zararlı kitapların bir kısmına, zehir ile be­raber biraz şeker yani faydalı bilgiler karıştırılmış ol­duğundan bunların zehiri açık olarak görülmez. Bu tür kitaplar sonradan yeşermek üzere insan kalbinde şüphe, fesad ve kin tohumları ekmektedir. îlmi olduğu iddia edi­len düzmece araştırmalar ile çoğu felsefi eserler bu gruba girer. Diğer bir kısım zararlı kitaplar ise doğrudan doğruya zehir ve pislik saçar. Ki bunlar aldatılmış, şahsiyetini yi­tirmiş insanların, tiryakiliklerini gidermekten başka bir işe yaramaz. Öyle ki azıcık haya sahibi insan, bu kitaplara bakmaya utanır.

Aslında kötü, zararlı kitaplar; zehirden de öte etkide bulunur. Zira zehir kullanan bir insan, nihayet dün­yevi hayatını tehlikeye sokar. Oysa kötü kitaplar, bü­tünüyle (ahiret hayatı da dahil) ebedi hayatı tehlikeye sok­maktadır.

Dolasıyla, neyi okuyacağımızı, ne ile meşgul ola­cağımızı iyice tartıp, biçmeli, doğru tercihler yapmalıyız. Zehir gibi zararlı olan yayınları değil, bal gibi tatlı, faydalı ve şifalı yayınları okumalı, ilmimizi ve imanımızı arttırıcı ı kitaplara itibar etmeliyiz. Şüphesiz en başta okunması gereken ki­tap ta 1400 yıllık rehber kitabımız, Kur’an ve Onunla intisaklı ilmi ve dini yayınlar olmalıdır. Ki bunun yanında, elbette müsbet yönden insanları geliştiren-kişisel gelişime katkısı olan sosyal kültürel mahiyette kitaplar ile mesleki gelişmeye katkı sağlayan ders kitaplarının ve rehberlik amaçlı yayınların okunmasında fayda vardır.

M.Kutlu AYTUĞ